Week 51

Wederom is de marktprijs van aardgas CAL-22 de afgelopen week hard gestegen met 23% tot 1,097 €/m3, exclusief opslagen. Het koude weer en de al zwakke voorraden zorgen voor aanhoudende druk op de prijs. Het bericht van vorige week dat de Nordstream 2 waarschijnlijk niet voor het midden van 2022 gecertificeerd zal zijn heeft voor een explosieve stijging gezorgd. Daarnaast zijn er twee Franse kernreactoren uitgeschakeld.

Ook deze week was het raak. Nadat Gazprom dinsdag de levering via de Yamal-pijplijn volledig had stilgelegd steeg de prijs verder door. Echter daalde de prijs weer vanaf woensdag. Volgens berichtgeving uit Rusland is Yamal stilgezet en zelfs de andere kant op gaan leveren richting Polen. Dit zou te maken hebben met commerciële redenen. Het gas dat getransporteerd wordt is voornamelijk voor langetermijncontracten die nog met een veel lager tarief afgesloten zijn. Er kan nu dus veel geld verdiend worden door eerder ingekocht volume weer te verkopen, zodoende is het transport omgekeerd. Het Duitse ministerie van Economische Zaken wilde geen commentaar geven.

LNG is in aantocht en dat heeft de prijsdruk richting het weekeinde verlicht. Bloomberg geeft aan dat er minstens tien tankers op weg zijn naar Europa en dat er nog eens twintig schepen de Atlantische Oceaan oversteken met een nog onbekende eindbestemming.

De marktprijs van elektriciteit voor CAL-22 is met 10% gestegen tot 325,94 €/MWh voor PeakLoad, exclusief opslagen. De voornaamste prijsopdrijvende factor is het beperkte nucleaire aanbod nadat Frankrijk vorige week 4 reactoren stil moest leggen. Deze zijn goed voor 10% van de nucleaire productie van het land. Een andere factor die mee speelt is dat krapte op de gasmarkt waarschijnlijk langer zal aanhouden dan eerder verwacht. Daar bovenop zorgen de recente koude dagen met weinig wind voor ongekende prijzen op de dagmarkt. Op dinsdag rond 17:00 mocht er zelfs €620 per MWh betaald worden in Nederland. In Frankrijk is zelfs de grens van €1.000 per MWh doorbroken op woensdag. In januari zal ongeveer 30% van de nucleaire capaciteit in Frankrijk buiten werking zijn. De situatie is ernstig genoeg dat fabrieken hun productie verminderen of zelfs stilleggen.

Dat er een plafond op CO2-uitstoot voor kolencentrales aan zat te komen was bekend, maar nog niet wanneer dit zou gaan gebeuren. Afgelopen woensdag is in de Staatscourant bekend gemaakt dat het plafond van 35% per 1 januari ingaat. Vanuit duurzaam oogpunt lijkt dit een goede zet, maar energie die niet van onze eigen kolencentrales afkomt zal ergens anders vandaan moeten komen.
De laatste maanden is goed te zien wat afhankelijkheid van buitenlands gas kan doen met de prijzen. Door bewust minder energie op te wekken met kolencentrales wordt deze afhankelijkheid groter, want de beste plaatsvervanger voor kolen is gas. Nederland kent 4 kolencentrales waarvan 1 – de Amercentrale van RWE – geen last zal hebben van de maatregel omdat deze centrale al op 80% biomassa draait. Twee andere centrales, de MPP3 en de Eemshaven A&B zullen ongeveer op 50% van hun huidige capaciteit kunnen draaien om zich te houden aan het CO2-uitstoot plafond. Het is nog onbekend of de Centrale Rotterdam van Riverstone zal gaan sluiten. Er is tot op heden niet gereageerd op het bod van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat van €212 miljoen om de centrale te sluiten.

Zoals bekend zijn de Nederlandse gasbergingen niet zo goed gevuld als we hadden gewild. Ook na de winter zal er dus veel vraag blijven. Daarnaast zijn de elektraprijzen momenteel zo hoog dat het erg aantrekkelijk zal zijn voor de kolencentrales om in Q1 2022 op volle toeren te blijven draaien. Dit zorgt ervoor dat het plafond van 35% CO2-uitstoot snel bereikt is. Deze twee factoren kunnen elkaar gaan versterken wat eind 2022 wederom voor krapte kan gaan zorgen.

Toch komt dat plafond er. Het ziet ernaar uit dat 2021 het meeste steenkool ooit verstookt. Volgens het Internationaal Energieagentschap (IEA) moet het gebruik van steenkool per direct fors afgebouwd worden als we het doel van 1,5 °C willen gaan halen.

De olieprijzen zien de laatste tijd een daling. Dit komt door toenemende zorgen over de vraag nu het aantal besmettingen van de Omikron variant wereldwijd toeneemt. Steeds meer landen zijn hun maatregelen aan het aanscherpen.