Week 3

Vorige week was de meerderheid (51,4%) van alle elektriciteit in Nederland duurzaam opgewekt. Deze week daalde dit naar net boven de 40%. De wind waaide minder hard dan gebruikelijk. De zon liet zich daarentegen vaker zien. In totaal is er 874 GWh aan duurzame elektriciteit opgewekt. Het aandeel elektriciteit dat de zon heeft opgewekt is iets toegenomen van 9,8% naar 12,4%. De duurzame opwek van deze week staat gelijk aan het jaarverbruik van ongeveer 291.000 doorsnee huishoudens in Nederland.

Sinds januari schrijven we in de Transitie-update ook over onze eigen Energiemarktplaats. Groendus collega en portfolioanalist Boris Steenhuis deelt hier elke week de laatste ontwikkelingen. Deze week een korte introductie van de verschillende contractvormen op de Energiemarktplaats.

De Energiemarktplaats hanteert twee contractvormen voor duurzame stroom:

1. Vasteprijscontract
   Opwekker en verbruiker bepalen onderling tegen welk tarief zij de duurzame stroom willen uitwisselen.
   
   
2. Variabel dynamisch contract
   Het variabele dynamische contract volgt de EPEX prijsindex. Waarbij opwekkers en verbruikers samen een op- of afslag kunnen afspreken. Dit type contract is te combineren met een maximale prijs (een ‘cap’) en een minimale prijs (een ‘floor’). Hiermee garanderen we minimale inkomsten voor een opwekker en maximale kosten voor een verbruiker.
   

Voor beide contractvormen geldt dat de overeengekomen voorwaarden alléén gelden op momenten dat de opwekker opwekt, en de verbruiker tegelijkertijd verbruikt. De hoeveelheid die wordt geleverd is de combinatie van de gelijktijdig opgewekte energie. Voor dit overlappende deel geldt de onderlinge overeengekomen prijs. Opgewekte energie die niet gelijktijdig kan worden afgenomen, wordt automatisch op de dagmarkt verkocht. Voor energieverbruik waarvoor geen gelijktijdig aanbod beschikbaar is koopt de Energiemarktplaats automatisch grijze stroom in op de dagmarkt.

Het is mogelijk om met meerdere opwekkers of verbruikers een contract aan te gaan, en zo risico te spreiden. Als er een passende vaste prijs beschikbaar is, kun je die vast leggen. De rest van je verbruik of opwek kan dan de stijging of daling van de EPEX volgen. Daarmee heb je dus een stuk zekerheid en een stuk kans.

In de afgelopen week was er ruim 2.000 MWh groen opgewekte elektriciteit nog niet gecontracteerd, en dus beschikbaar voor bovengenoemde contractvormen.

In de afgelopen dagen zijn de spotprijzen op de dagmarkt iets opgelopen. Lagere temperaturen en afgenomen wind zorgen ervoor dat de gascentrales harder moesten werken. De dure brandstof zorgt dat de energieprijzen dus weer iets oplopen.

Veel regen in Europa maakt dat de beschikbaarheid van de waterkrachtcentrales deze week is verbeterd, wat voor een verlagend prijseffect zorgt op de Europese stroombeurzen.

Deze week kwam de gemiddelde prijs op de EPEX uit op €122 per MWh t.o.v. de €100 een week eerder.

Gas

De gasprijs voor februari stond maandagmiddag 13% lager dan de prijs van afgelopen vrijdag. Daarmee kwam de prijs uit op hetzelfde prijsniveau als in september 2021. In de loop van de week is de prijs weer iets opgelopen, vermoedelijk door het opkomende koudere weer.

Alhoewel er voor een langere periode kou en weinig wind(-energie) worden voorspeld, schatten handelaren in dat deze koudegolf de gasvoorraden niet veel zal teruglopen. De voorraden in Europa staan ook nu nog op een gemiddelde vulgraad van 80%. Samen met de ruime aanvoer van LNG lijkt er geen reden tot paniek.

Olie

De prijzen gingen aan het begin van de week in eerste instantie omhoog maar de laatste dagen werd dit enigszins tenietgedaan. De markt lijkt nog niet in staat om een richting te kiezen vanwege het complexe economische landschap. Aan de ene kant speelt een verslechtering mee van het economische vooruitzicht op de korte termijn, anderzijds leeft de vraag op in het heropende China.

Op de middellangere termijn zijn de economische vooruitzichten echter positief. Volgens het Internationale Energie Agentschap kan de vraag dit jaar oplopen tot een gemiddelde van 101,7 miljoen vaten per dag, het hoogste niveau ooit. Een prijsstijging lijkt dan evident.

Kolen

Na weken van daling is de kolenprijs deze week gestegen. De opleving heeft te maken met de toegenomen kou en de opleving van de economie in China. Al is de kou maar voor een beperkte periode en dus is het maar de vraag hoelang dit effect zal aanhouden.

CO2

De CO2 prijzen zijn deze week met ruim 4 procent gestegen. Door de lagere temperaturen en minder wind zal op de korte termijn de vraag naar fossiele opwek iets toenemen. Dit gaat gepaard met meer CO2 uitstoot en dus ook met de vraag naar CO2 rechten.

De termijnprijzen zijn grotendeels afhankelijk van de hierboven beschreven fundamentals. Met name de beschikbaarheid van- en de vraag naar deze fundamentals zijn bepalend voor de leveringscontracten voor de langere termijn.

Het is met name in de langetermijncontracten voor gas goed zichtbaar dat de gasprijzen dalen. Het vertrouwen onder handelaren neemt toe voor komende winter(s). Dit stemt beleidsmakers positief. De Duitse minister van Economische Zaken, Habeck, deed eerder deze uitspraak: “Ik denk dat we meer dan terechte hoop hebben dat onze opslagfaciliteiten ook aan het begin van de volgende winter volledig gevuld zijn en dat we dan energiezekerheid en stabiliteit zullen hebben [...], ook tegen gunstige prijzen”.

De langetermijncontracten voor elektra toonden een vergelijkbaar patroon, zoals zichtbaar is in onderstaande grafiek. Een soortgelijke daling zoals bij de termijncontracten van aardgas was hier echter niet zo duidelijk zichtbaar. Het lijkt dat de markt wat overdreven heeft gereageerd op de nu iets koudere periode.

Wat vond je van deze update?
Laat het ons weten via deze link.