Week 5

De hoeveelheid duurzaam opgewekte elektriciteit is deze week sterk toegenomen t.o.v. vorige week. Deze week stak de wind vaker op, en lag de windkracht boven het langjarige gemiddelde. De temperatuur is deze week iets opgelopen, maar door de toegenomen wind is de vraag naar warmte bijna gelijk gebleven.

In de afgelopen week is er 827 GWh duurzaam opgewekt, wat gelijk staat aan het jaarverbruik van zo'n 276.000 huishoudens. Komende dagen zal het minder waaien, maar gelukkig zal de zon zich meer laten zien.

Sinds januari schrijven we in de Transitie-update ook over onze eigen Energiemarktplaats. Groendus collega en portfolioanalist Boris Steenhuis deelt hier elke week de laatste ontwikkelingen. Deze week een korte introductie over gelijktijdigheid en de prijsontwikkeling van de afgelopen week.

Wat is de Groendus Energiemarktplaats?
De Energiemarktplaats is een handelsplatform voor schone energie. Het maakt voor deelnemers inzichtelijk waar de geproduceerde energie naartoe gaat of vandaan komt. Samen met onze klanten werken wij naar schone en betaalbare energie voor iedereen. Lees meer.

Stroomprijzen op de Energiemarktplaats
De onderstaande afbeelding geeft twee zaken weer:

• De hoeveelheid duurzaam opgewekte energie die in week 5 is opgewekt, maar nog niet gelijktijdig is afgenomen. Dit is dus direct beschikbaar voor nieuwe deelnemers.
• De grafiek toont beschikbare vaste termijnprijzen voor gelijktijdige duurzame energie. De getoonde prijzen per MWh zijn de gemiddelde verkoopprijzen van de eigen zonnecentrales van Groendus. Deelnemers aan de Energiemarktplaats kunnen ook de prijzen inzien van alle overige opwekkers van zonne- en windenergie die zijn aangesloten.

Deze week hebben wij 15 nieuwe deelnemers verwelkomd op de Energiemarktplaats. Dit zijn zowel opwekkers als afnemers die komende tijd op zoek gaan naar een goede match om gelijktijdig groen opgewekte energie uit te wisselen. Maar waarom is deze gelijktijdigheid zo belangrijk?

Gelijktijdigheid op de Energiemarktplaats
Zoals je misschien weet moet het elektriciteit net in Nederland altijd in balans blijven. De opwek moet dus gelijk zijn aan de afname. We schreven er eerder een kennisartikel over. Omdat groene energie (zonder batterij) niet kan worden bewaard, vinden we dat duurzaam geproduceerde energie gelijktijdig moet worden verbruikt. De Energiemarktplaats zorgt ervoor dat duurzame energie gelijktijdig wordt gematcht met afnemers. Wat niet groen kan worden gematcht, vullen wij voor de afnemers aan met grijze stroom van de EPEX spotmarkt. Afnemers kunnen in hun account zien wat zij groen hebben kunnen verbruiken en wat we grijs hebben moeten bijkopen. In de afgelopen week was de hoogst behaalde gelijktijdigheidscore ruim 86%. Voor deze specifiek klant hebben we dus maar 14% grijze stroom hoeven inkopen.

Onze missie is om zakelijk Nederland naar 100% schoon energieverbruik te krijgen. Ons team zoekt continue voor onze afnemers naar de beste matches, om het percentage groene energie verbruik te verhogen. Het is mooi om te zien dat organisaties erg geïnteresseerd zijn om op deze manier te verduurzamen, en dat het doorgaans ook financieel voordeel oplevert.

De korte termijnprijzen lagen de afgelopen week lager dan de week ervoor. De prijzen op de EPEX spot lagen in de afgelopen 7 dagen tussen €0 en €200 per MWh. De prijs bewoog zich in de afgelopen week tussen 0 en 200 euro per MWh (zie grafiek). De toegenomen duurzame opwek heeft de prijs op sommige momenten laten dalen. Met name in de uren met weinig vraag en veel wind opwek, vaak de nachtelijke uren, zagen we lagere prijzen terug.

Doordat verschillende bronnen op verschillende tijdstippen bijdragen aan de elektriciteitsopwekking verandert de emissiefactor van stroom per uur. Dat wil zeggen, de hoeveelheid CO2 die vrijkomt bij de opwek van 1 kWh stroom. Laten we een paar feiten erbij halen van de afgelopen week (bron CO2monitor.nl):

• 30/01 was de gemiddelde factor 194 g CO2/kWh
• 28/01 was de gemiddelde factor 395 g CO2/kWh
• Laagste factor: 30/01 03:30 was de factor 135 g CO2/kWh
• Hoogste factor: 28/01 03:00 was de factor 440 g CO2/kWh

De prijs op de EPEX komt tot stand door een evenwicht tussen vraag en aanbod. De emissiefactor hangt daar mee samen. In de regel geldt nu dat hoe meer vraag er is, hoe meer vervuilende technologie er wordt ingezet om aan de vraag te voldoen en daarmee dus een hogere emissiefactor. Anderzijds, hoe meer aanbod van duurzame opwek, hoe lager de factor.

Het is daarom ook niet geheel toevallig dat de laagste emissiefactor overeenkomt met het tijdstip waarop de prijs op de EPEX het laagste was. De vraag was op dit tijdstip laag en het aanbod was hoog. Op het tijdstip van de hoogste emissiefactor was de opwek van wind en zon nagenoeg nul, maar was de vraag ook laag. Bijna alle gevraagde elektriciteit, ook al was het relatief weinig, werd opgewekt met gas of kolen.

In een meer aanbod gestuurd systeem zijn we meer afhankelijk van wanneer de wind waait of de zon schijnt. Dit wordt alleen maar relevanter: volgens het recent gepubliceerde onderzoek van Solar Trend staat er in NL nu een opgesteld piekvermogen aan zonne-energie van 18 GW. Dit is bijna 4 GW meer dan vorig jaar. Volgens dit rapport zal de groei van dit opgestelde vermogen tot en met 2025 zeker 3 GW per jaar bedragen. Er wordt geschat dat er eind 2025 ongeveer 29,5 GW aan zonnestroomvermogen staat.

Met een zomerse stroomvraag overdag in Nederland van rond de 13 GW betekent dit dus dat we al dit jaar op sommige momenten in een groot gedeelte van de vraag kunnen voorzien met zonneopwek. Het verplaatsen van onze energievraag naar momenten met een duurzaam aanbod helpt dus bij het verlagen van onze footprint. Het scheelt ook aanzienlijk in de kosten.

Gas

Gedurende de afgelopen week liep de prijs in eerste instantie enigszins op. Deze ochtend staat de prijs echter op bijna hetzelfde niveau als vorige week. De reden dat de prijzen in eerste instantie opliepen is dat de weerprognoses een iets koudere periode lieten optekenen. Koud weer zal de consumptie van gas doen opveren, met enige opwaartse prijsdruk. Toch is de markt relatief comfortabel; de gasopslagen zijn nog goed gevuld en de beschikbaarheid van de LNG import lijkt alleen maar toe te gaan nemen.

Olie

De olieprijs voor 2024 is enigszins gedaald, al valt de volatiliteit in de markten eigenlijk mee. De verwachting is dat de olieprijzen weer gaan stijgen. De risico’s aan de aanbodzijde nemen iets toe met het wegvallen van de Russische olie. Het gelijk blijven van de olieproductie door de OPEC en het toenemen van de olievraag van China kan tot prijsstijging leiden.

Kolen

Ook op de kolenmarkten zijn weinig interessante veranderingen waarneembaar. De prijzen liepen afgelopen week even op door een mogelijk naderende koudere periode. Toch is het sentiment over het algemeen eerder dalend dan stijgend. Het aanbod van kolen is zeer goed en de vraag over het algemeen laag. Deze lage vraag komt net name door een oplopende prijs van CO2 emissierechten. De elektriciteitsopwekking met steenkool wordt daardoor duurder en door een gedaalde gasprijs is er meer concurrentie met gascentrales.

CO2

In de markt voor CO2 rechten zagen we plotselinge prijsstijgingen. De prijs kwam ineens weer rond de psychologische grens van €100 per ton terecht. ETS-deelnemers moeten er voor zorgen dat zij hun uitstoot dekken met rechten. Het vermoeden bestaat dat de prijzen nu oplopen omdat een gedeelte van deze deelnemers nu bezig is zich aan hun zogenoemde ‘compliance’ te voldoen.

Tot slot de termijnprijzen voor komende leveringsjaren. De CAL-24 voor zowel elektriciteit als gas zijn deze week opgelopen. De marktprijs voor het contract elektriciteit baseload CAL-24 staat op dit moment op 164 €/MWh, exclusief de opslagen van de energieleverancier. De marktprijs voor het gascontract staat op dit moment op 0,63 €/m3.

Wat vond je van deze update?
Laat het ons weten via deze link.