De duurzame business case van zakelijke zonnepanelen

Voordat je start met het zelf opwekken van groene stroom, is het natuurlijk belangrijk om te weten wat de mogelijkheden zijn. Begin daarom met een haalbaarheidsstudie naar de technische en financiële haalbaarheid van een project.

Een haalbaarheidsstudie helpt je vast te stellen wat voor zonnecentrale mogelijk en wenselijk is. Daarbij kijk je onder meer naar de beschikbare ruimte, de bestaande of beoogde constructie, het opstelbare vermogen, de dimensionering met betrekking tot andere systeemcomponenten (omvormers) en de inpassing op het elektriciteitsnet.

Vanuit de technische mogelijkheden sla je vervolgens de brug naar de financiële haalbaarheid van de zonnecentrale. Het is belangrijk om helder inzicht te hebben in jullie energieverbruik en -kosten. Hierbij is het jaarlijks totaalverbruik niet voldoende. Juist inzicht in de momenten van piekverbruik en het dagelijks, wekelijks en maandelijks profiel is belangrijk. Op basis van kwartierdata kun je een verbruiksprofiel van jouw bedrijf maken. Dit is een goed uitgangspunt voor een gedegen plan van aanpak en het zal je helpen om een duidelijke businesscase voor eigen opwek te maken[GL1] .

Aan de uitgavenzijde gaat het niet alleen om de investering in de zonnecentrale zelf. Ook bijkomende kosten als investering in de constructie en fundering van bijvoorbeeld jullie bedrijfsdak zijn van belang. Naast uiteraard de exploitatie over de gehele levensduur van de zonnecentrale.

Een passende oplossing

Een goede haalbaarheidsstudie kent de volgende resultaten:

• een gedegen locatieonderzoek;
• een technisch ontwerp;
• een aanbieding voor aansluiting bij de netbeheerder;
• een verbruiksprofiel en gelijktijdigheidsanalyse;
• een gedetailleerde business case.

Slimme organisaties kijken niet alleen naar eigen opwek, maar ook naar efficiënt verbruik. Denk aan de combinatie van zonne-energie, windenergie, duurzame warmte, laadpalen of energieopslag. Het is belangrijk dat de duurzame oplossing past bij jouw bedrijf en situatie.

Je kunt verschillende plekken benutten om zelf zonne-energie op te wekken. Het verschilt per organisatie welke plek het meest passend is.

Zon op Dak

Doorgaans heeft een zonnecentrale op het dak van een bedrijfspand de voorkeur. Dit is de meest efficiënte manier van ruimtegebruik. De opwekpotentie van jouw dak is afhankelijk van verschillende factoren. Denk hierbij aan de hellingshoek van het dak, netto dakoppervlakte en schaduw vanuit omliggende bebouwing of begroeiing. Ook de oriëntatie waarin de zonnepanelen geplaatst worden, is van invloed.

Belangrijke randvoorwaarden zijn dat de dakconstructie geschikt is voor het plaatsen van de zonnecentrale en dat de dakbedekking in goede staat is. Is dit niet het geval, dan zal je dit eerst onderhanden moeten nemen. Groendus kan je hierbij helpen. Eventueel benodigde aanpassingen plannen we dan in onderling overleg.

Zonnecarport

Ook parkeergelegenheden lenen zich goed voor de opwek van zonne-energie. Hierin kennen we grofweg twee smaken: een zonnecentrale op het dak van een parkeergarage of een speciale zonnecarport.

Het voordeel van een zonnecarport is dat jullie bestaande parkeerterrein een dubbele functie krijgt. Bovendien kun je laadpunten integreren in deze carport. Met de sterke opkomst van elektrisch rijden biedt dit veel mogelijkheden.

Voor het realiseren van een zonnecarport zijn vaak extra vergunningsaanvragen nodig. Denk aan een omgevingsvergunning of het wijzigen van het bestemmingsplan. Dit kost doorgaans een paar maanden. Voor zonnepanelen op het dak van een parkeergarage zijn geen extra vergunningen nodig. Dit is een “gewoon” Zon op Dak project. Een parkeergarage biedt dus ook mogelijkheden voor het zelf opwekken van energie.

Niet elk bedrijf heeft ruimte voor duizenden zonnepalen. Ook voor kleinere parkeerterreinen is een zonnecarport interessant. Groendus ontwikkelt carports al vanaf 80 parkeerplekken. In dat geval leggen we tussen de 400-500 zonnepanelen.

Zon op Land

Naast daken en parkeerterreinen zijn er natuurlijk ook nog andere mogelijkheden voor de opwek van zonne-energie. Wanneer je voor Zon op Land kiest, is het goed om te kijken naar mogelijkheden voor dubbel ruimtegebruik. Zo maak je wederom efficiënt gebruik van beschikbare ruimte.

Plekken die je een dubbele functie kunt geven, zijn bijvoorbeeld een geluidswal naast een weg, fruitplantages of kleinvee locaties. Of denk aan een stuk land dat ongeschikt is voor andersoortige bebouwing. Zo heeft Groendus een groot zonnepark aangelegd op een voormalige vuilstort en op een retentiegebied voor regenwater.

Voor dit soort locaties is de technische constructie en financiële haalbaarheid een extra uitdaging. Groendus denkt graag met je mee over hoe jij je ruimte goed kunt benutten.

De SDE++ subsidie

Met de SDE++-subsidie stimuleert de overheid de productie van duurzame energie. SDE staat voor Stimulering Duurzame Energieproductie en klimaattransitie. Dankzij deze subsidie wordt het voor ondernemers en organisaties mogelijk zelf hernieuwbare energie te produceren en minder CO₂ uit te stoten.

Een SDE++ subsidieaanvraag is een belangrijke stap om rendabel je eigen groene stroom op te wekken. Na toekenning van de subsidie heb je minstens 2 jaar de tijd om de plannen uit de aanvraag op te starten. Blijkt de projectrealisatie niet mogelijk of wenselijk? Dan trekt de overheid de subsidie in zonder verdere gevolgen.

Je kunt zelf subsidie aanvragen. Of je kunt dit uitbesteden. Het aanvraagproces is namelijk foutgevoelig en de timing van de indiening komt zeer nauw. Een kleine fout kan al tot een afkeuring leiden.

Let op! De SDE++ is nog maar beschikbaar tot en met 2025. Daarna komt er een alternatieve regeling, waarvan de vormgeving nu nog niet duidelijk is. Wil je dus nog gebruik maken van de huidige regeling? Wacht dan niet te lang!

Subsidie voor een steviger dak

Niet elk dak kan het gewicht van een zonnecentrale dragen. In dat geval is het nodig om het dak te verstevigen of te vervangen. Dat heeft natuurlijk grote impact op de business case. Daarom stellen sommige provincies subsidies beschikbaar voor het verstevigen van de dakconstructie. Dit maakt dat een sluitende business case toch mogelijk is.

Investeer jij zelf in je zonnedak? Lease je de zonnecentrale liever? Of stel je jullie dak ter beschikking en ontvang je daar huurinkomsten voor? Er zijn verschillende samenwerkings- en financieringsvormen voor het realiseren van een zonnecentrale.

1. Dakhuur

Als je een groot dak hebt, maar een laag energieverbruik, is een dakhuurconstructie interessant. Je stelt je dak ter beschikking voor de zonnecentrale en ontvangt hier ieder jaar een vergoeding voor. Zo kun je verduurzamen zonder eigen investering.

Groendus financiert, realiseert en exploiteert de zonnecentrale. Gedurende een periode van 16 jaar blijft Groendus eigenaar van de zonnecentrale. We zorgen ervoor dat de opgewekte energie netjes wordt teruggeleverd aan het net.

2. Dakhuur + Energiemarktplaats

De tweede financieringsvorm die wij bieden, is Dakhuur + Energiemarktplaats. Groendus is de enige partij in Nederland die deze variant aanbiedt. Ook deze manier van verduurzamen vergt geen eigen investering. Bij deze optie gelden alle voorwaarden van Dakhuur, maar dan met een extra voordeel. Tegen een jaarlijkse licentievergoeding krijg je toegang tot de Groendus Energiemarktplaats.

Op de Energiemarktplaats koop je direct energie in bij duurzame energieproducenten op uurbasis. Tekorten worden automatisch aangevuld met stroom van de dagmarkt. Het deel van de op jouw dak opgewekte stroom dat je zelf wilt gebruikten, kun je voordelig via onze Energiemarktplaats inkopen. De overige stroom verkopen wij via deze Energiemarktplaats aan gebruikers bij jou in de buurt.

Deze variant biedt je vanaf dag 1 financieel voordeel en een aanzienlijke besparing op je inkoopkosten. Wanneer we de prijsontwikkelingen op de dagmarkten van 2022 en die van de gelijktijdig groen uitgewisselde energie op de Energiemarktplaats naast elkaar zetten, ontstaat een interessant beeld. Ondernemers die alle stroom groen via de Energiemarktplaats in hadden gekocht, waren gemiddeld 28% goedkoper* uit geweest. Terwijl deelname ook nog eens je energie-inkoop verduurzaamt.

* De gemiddelde EPEX prijs in 2022 was € 241,91 per MWh. De gemiddelde prijs voor groen uitgewisselde elektriciteit op de Groendus Energiemarktplaats in 2022 was € 174,79 per MWh.

3. Lease

Een operational lease-constructie is interessant als je een groot dak én een hoog energieverbruik hebt. De stroom die je opwekt, kun je dan namelijk direct zelf gebruiken. Opwek en verbruik worden vóór de meter verrekend. Groendus doet de initiële investeringen en jouw organisatie betaalt vervolgens een maandelijks leasebedrag voor het gebruik van de zonnestroomcentrale.

Wek je energie op die je zelf niet direct gebruikt? Dan lever je deze terug aan het net. De netbeheerder moet hier toestemming voor geven. Vaak heb je uitbreiding van je bestaande aansluiting of zelfs een nieuwe aansluiting nodig wanneer je een zonnecentrale laat bouwen. Zonder die aansluiting is het niet mogelijk om decentraal opgewekte energie terug te leveren aan het net. En dat drukt de business case voor een duurzaam energieproject. Terugleveren betekent namelijk ook een terugleververgoeding voor de stroom die je niet direct zelf kunt gebruiken. Loop je die inkomsten mis, dan wordt het lastiger om de investering terug te verdienen.

Op steeds meer plekken in Nederland is sprake van netcongestie. Bedrijven denken dus dat ze geen zonnepanelen meer mogen plaatsen. Toch zijn er binnen de beperkingen die netcongestie met zich meebrengt nog mogelijkheden om nieuwe duurzame energieprojecten én een positieve business case te realiseren. Door slim gebruik te maken van bestaande aansluitingen bijvoorbeeld. Of door ervoor te zorgen dat je de energie die je opwekt helemaal niet of maar beperkt terug gaat leveren via het elektriciteitsnet.

Of het nu gaat om een kantoorpand of een hoogwaardig industrieel bedrijf, een ongestoorde bedrijfsvoering is voor elke organisatie van groot belang. Een veilige installatie heeft daarom altijd de hoogste prioriteit.

Om de risico’s te beheersen die een zonnecentrale met zich meebrengt, is de NEN1010 SCIOS Scope12 in het leven geroepen. Scope12 is een raamwerk om veiligheidsrisico's bij installaties van zonnesystemen te identificeren, te beoordelen en te beheersen. Door je hier aan te houden, minimaliseer je veiligheidsrisico’s. Uiteraard is het voor een veilig installatieproces belangrijk om alle veiligheidsrichtlijnen van de fabrikant strikt op te volgen en de lokale regelgeving na te leven.

Ook tijdens de gehele levensduur is veiligheid een topprioriteit. Om je zonnestroomcentrale structureel gezond te houden, is het van belang regelmatig inspecties uit te voeren en eventuele veiligheidsrisico's onmiddellijk aan te pakken. Naast alle voorzorgs- en onderhoudsmaatregelen, blijft het uiteraard belangrijk om goed verzekerd te zijn.

Zodra de randvoorwaarden bekend zijn, start de ontwerpfase. Dit is het moment dat het technische ontwerp definitief wordt gemaakt. Dat begint met de selectie van de partijen die het ontwerp kunnen realiseren. Voor een zorgeloos inkoopproces is een gedegen aanbestedingsprocedure van belang. Dat doe je in een notendop door:

• aanbestedingsdocumenten op te stellen;
• marktpartijen te vragen een aanbieding te maken;
• schouwingen te organiseren;
• de Nota van Inlichtingen op te stellen;
• de beoordelingsprocedure voor de voorlopige gunning te doorlopen;
• de beoordelingsprocedure voor de definitieve gunning te doorlopen;
• de businesscase door te rekenen met de prijzen van de voorkeursaanbieder.

Zo selecteer je stap voor stap de marktpartij(en) met de meest gunstige prijs-kwaliteitverhouding.

De handen gaan uit de mouwen. Veilige uitvoering van alle werkzaamheden en afstemming met alle betrokken stakeholders zijn essentieel. Denk aan de leveranciers, installateurs, omwonenden en verzekeringsmaatschappij.

Continuïteit tijdens plaatsing

Tijdens het installeren van jouw zonnecentrale wil je natuurlijk dat jouw bedrijfsprocessen ongestoord verdergaan. Immers, onderbrekingen kosten geld. Plan de werkzaamheden dan ook zo dat plaatsing geen of minimale hinder veroorzaakt voor jouw organisatie.

Exploitatie, beheer en onderhoud

Een zonnecentrale plaatsen is één. Maar goed onderhoud en beheer is net zo belangrijk. Bijna de helft van alle Nederlandse zonnecentrales presteert ondermaats. Dit heeft grote impact op de duurzaamheid en financiële prestaties van deze projecten. Veel zonnecentrales worden te weinig gecontroleerd op het functioneren en veiligheid. Zonde natuurlijk. Hierdoor haal je geen optimaal rendement uit de zon. Bovendien neemt de kans op (grote) schade toe.

Het is dus belangrijk om de energieproductie goed te monitoren. Storingen en afwijkingen betekenen verspilde schone energie. Die moeten dus zo snel mogelijk gedetecteerd en verholpen worden.