Hoe gelijktijdigheid het verschil maakt

Momenteel is ons energiesysteem nog teveel gebaseerd op het feit dat bij een hoge vraag naar energie er altijd nog een gas- of kolencentrale extra aan kan. Echter, bij een hoog aanbod van (duurzame) energie kan de vraag daar moeilijk op worden afgestemd. De oplossing voor betere benutting van duurzame energie ligt voor een groot deel in het stimuleren van gelijktijdigheid. Gelijktijdigheid is simpelweg het afnemen van duurzame energie op het moment dat het wordt geproduceerd. Dus zonne-energie gebruiken wanneer de zon schijnt en windenergie benutten als het waait. En dus ook: minder energie gebruiken als het even donker en wind stil is. Lukt dat?

Duurzame energieproductie blijft de komende jaren hard groeien. Dat het aandeel exponentieel toeneemt tonen ook de cijfers van het CBS. In 2020 werd in Nederland 40 procent meer elektriciteit uit hernieuwbare bronnen opgewekt dan een jaar eerder. In 2019 was die toename nog 18 procent.

Een positieve ontwikkeling, want de energietransitie is in volle gang. Een mismatch tussen vraag en aanbod zorgt helaas voor nieuwe uitdagingen. Wanneer het aanbod van duurzame energie de elektriciteitsvraag overstijgt en de prijzen negatief worden, betalen de eigenaren van zonne- en windparken om energie te mógen leveren. Op zonnige dagen met veel wind worden daardoor nu al verschillende wind- en zonneparken ‘uit’ gezet. Als dit probleem blijft groeien wordt de investering in duurzame productie steeds minder interessant. En dat is zonde. Op deze manier halen we de klimaatdoelstellingen nooit.

Het stimuleren van gelijktijdigheid begint bij het motiveren van de afnemer om zoveel mogelijk duurzame productie te gebruiken. Het verbruiksgedrag aanpassen is een proces. Het moet stap voor stap gebeuren en kan op verschillende manieren. Voorbeelden zijn het verplaatsen van energieverbruik naar momenten met veel energie-aanbod, overschot aan energie op te slaan, het tijdelijk opschroeven van productie en het bufferen van warmte. Alleen dan maakt de markt succesvol de omslag van een vraaggestuurde naar een aanbodgestuurde markt. Dat is niet alleen beter voor het energiesysteem, zowel producenten als afnemer besparen met gelijktijdigheid ook op de begroting. Zo maken we de energietransitie mogelijk en betaalbaar.

Ook energieopslag is een onmisbare stap naar een goed functionerend en duurzaam energiesysteem. Met opslagcapaciteit wordt extra geproduceerde wind- en zonne-energie die niet direct kan worden gebruikt in bedrijfsprocessen, bewaard voor momenten dat er geen duurzame energie beschikbaar is en wel behoefte.

Leuk feitje: Al vanaf het moment dat we molens gebruiken voor het malen van graan, wordt de combinatie van gelijktijdigheid en opslag toegepast. Wanneer de wind hard waaide, werd er extra graan gemaald. Op deze manier ontstond er een buffer voor de windstille momenten.

Een derde mogelijkheid om duurzame energie slimmer in te zetten, is het verdelen van overproductie. Voor automotive organisatie Emil Frey organiseert Groendus het volledige energiemanagement en de energie-inkoop. Een van de locaties in Groningen heeft veel zonnepanelen op het dak liggen. De panelen leveren voor deze locatie meer dan genoeg energie. Met gebruik van de Energiemarktplaats wordt de overproductie op basis van gelijktijdigheid geleverd aan een andere vestiging van het bedrijf: UAS schade herstel Groningen. Eventuele tekorten worden automatisch aangevuld van de groothandelsmarkt zonder tussenkomst van een leverancier en zonder opslagen.

Terwolde Groningen:

UAS schade herstel Groningen:

De komende 5 jaar wordt het rechtstreeks inkopen van energie van lokale duurzame producenten en het inzetten van flexibiliteit om tot meer gelijktijdigheid te komen de norm. Met het toepassen van gelijktijdigheid maken bedrijven echt verschil in de energietransitie. En dat is niet alleen goed voor het energiesysteem. Wanneer bedrijven op basis van gelijktijdigheid inkopen, slaan ze een schakel in de keten over. Producent en afnemer handelen direct met elkaar zonder tussenkomst van een energieleverancier. Dat maakt je inkoopprijs een stuk aantrekkelijker.

En ook het benutten van flexibiliteit in je productieproces is financieel aantrekkelijk. We stemmen dan samen energie-intensieve processen af op de beschikbare hoeveelheid duurzame energie.

Het enige wat nodig is? Meedoen op de Groendus Energiemarktplaats. De algoritmes in het platform matchen de duurzame productie en afname volledig geautomatiseerd. Met inzet van nieuwe technieken wordt stap voor stap de gehele afnamebehoefte gedekt met duurzame productie. Echt op weg naar 100% duurzame energie dus. De vooroplopers zijn niet alleen financieel beter uit, maar geven ook het goede voorbeeld richting hun medewerkers, klanten en leveranciers.