Netbeheerder Enexis: “Energie raakt de kern van je bedrijfsvoering. Dus zet het onderwerp op je agenda.”

• Ondernemers die nú werk maken van hun energieplan, staan straks sterker.
• Drie uitgangspunten helpen je vooruit: zet energie op de agenda, verslim je verbruik en/of deel capaciteit waar dat kan.
• Je laten tegen houden door tien jaar wachten op netverzwaring? Niet nodig. Denk aan flexibel verbruik, gedeelde capaciteit en slim congestiemanagement.
• Netbeheerders zijn betrokken en denken proactief mee. Samen ontwikkelden ze een stappenplan met perspectief voor ondernemers die willen verduurzamen én doorgroeien.
• Ze kijken met een frisse blik naar het gebruik van het stroomnet, flex wordt de norm en we zetten in op duurzame moleculen.
• Slim delen van capaciteit kan nu ook met cable pooling: tot vier installaties op één aansluiting is toegestaan.
• Zoals Yorick zegt: “Je hoeft niet meteen groots te beginnen. Begin gewoon bij jezelf.”

“Even een korte terugblik op netcongestie,” begint Yorick Boshuijzen van Enexis. “Want het is goed om scherp te hebben wat er speelt.” Het elektriciteitsnet raakt overvol. We gebruiken op steeds meer momenten steeds meer stroom terwijl het net die groei niet bij kan houden. “Het gevolg is overbelasting."

Voor ondernemers betekent dit dat aanvragen voor extra vermogen vaak niet gehonoreerd kunnen worden. “We hebben simpelweg niks meer uit te geven,” zegt Yorick. In sommige regio’s duurt het tot wel tien jaar voordat een aansluiting verzwaard kan worden.

Netverzwaring alleen is niet de oplossing. Dat vraagt erom dat we anders omgaan met energie. “De vooruitstrevende ondernemer is de ondernemer van de toekomst. Wie nú al het energievraagstuk meeneemt in plannen, heeft straks een voorsprong.”

De netbeheerders zitten ook niet stil. “Samen met alle collega’s van Stedin, Alliander, TenneT en anderen maakten we een stappenplan. Een integraal handelingsperspectief voor ondernemers die vooruit wíllen, maar tegen netcongestie aanlopen.” 

Netcongestie hoeft je plannen niet in de weg te staan. ‘Niet wachten, maar doen’ is de boodschap van de netbeheerders.

Stap 1 – Begin bij de basis: je meetdata
Vraag je meetdata op en breng in kaart hoeveel energie je verbruikt en wanneer. Zonder inzicht kun je niet sturen.

Stap 2 - Maak een energieprofiel aan
Wanneer gebruik je veel of weinig stroom? Wanneer lever je terug? Breng het in beeld.

Stap 3 – Analyseer je pieken en dalen
Onderzoek waar je verbruik vandaan komt. Zijn het machines die tegelijk starten? Verlichting die onnodig brandt? Hoe gedetailleerder je analyse, hoe beter je kunt optimaliseren.

Stap 4 – Kijk wat er achter de meter mogelijk is
Er is vaak meer ruimte dan je denkt. Denk aan energiezuinig verwarmen, ledverlichting of het spreiden van je energieverbruik over de dag.

Stap 5 – Onderzoek hoe je je capaciteit beter benut
Hier kun je zelf mee aan de slag of met de netbeheerder. Een voorbeeld is dat je kiest voor meer flexibiliteit in de stroomvoorziening. Verderop in dit artikel wordt hier dieper op in gegaan. 

Stap 6 – Zoek samenwerking in je omgeving
Denk aan een energiehub met bedrijven om je heen. Complexer, ja. Maar ook kansrijk als je samen netcapaciteit kunt delen of benutten.

“We snappen het heel goed,” zegt Yorick. “Je wilt verder met je bedrijf. Groeien, verduurzamen, uitbreiden. Maar met de druk op het stroomnet is dat niet meer vanzelfsprekend. Toch kun je als ondernemer nú al stappen zetten. Deze drie pijlers helpen je vooruit.”

1. Zet energie op de agenda
“Energie was vroeger iets van de inkoopafdeling. Overeenkomst afsluiten met scherpe tarieven, klaar. Maar die tijd is voorbij. Door de groei van duurzame opwek, die je niet kunt plannen, krijgen we vaker en langer te maken met stroomuitval. Wees daarom voorbereid. Energie raakt de kern van je bedrijfsvoering. Dus zet het onderwerp op je agenda. Wie dat nu niet doet, loopt straks achter.”

2. Verspreid je verbruik
“Kijk waar je slimmer kunt omgaan met je stroomgebruik. Moeten echt álle machines tegelijk aan, of kun je het verbruik spreiden over de dag? Kleine aanpassingen maken soms een groot verschil.”

3. Deel waar je kunt
“Heb je meerdere vestigingen of buren met vergelijkbare uitdagingen? Kijk dan of je capaciteit kunt delen. Nog een mogelijkheid is om binnen je eigen aansluitingen te schuiven met het stroomgebruik. De netbeheerder en een organisatie zoals Groendus kan met je meekijken. 

“Energie raakt de kern van je bedrijfsvoering. Dus zet het onderwerp op je agenda. Wie dat nu niet doet, loopt straks achter.”

“Zodra ondernemers horen dat ze tien jaar moeten wachten op een netverzwaring vragen zij zich af wat ze in de tussentijd moeten doen. Maar je kunt nú al samen met de netbeheerder stappen zetten.” Drie pijlers helpen je daarbij vooruit.

1. Slim stroomgebruik
“Veel bedrijven hebben een standaard ‘firm contract’ waarmee ze dag en nacht, het hele jaar door, recht hebben op stroom. Als netbeheerder moeten wij daar rekening mee houden, maar in de praktijk verbruik je zelden continu evenveel. Dat betekent dat er op sommige momenten krapte is op het net, maar op sommige momenten ook ruimte over. Met een flexibel contract houden we rekening met je verbruikspatroon en benutten we het net efficiënter.”

2. Slim delen van capaciteit 
“Kijk of je capaciteit kunt delen. Bijvoorbeeld met buren via een groepstransportovereenkomst of via cablepooling (hierover later meer). Daarmee voorkom je dat iedereen apart capaciteit aanvraagt.”

3. Zet in op congestiemanagement
De tijd van starre 24-uurscontracten loopt op zijn einde. In de toekomst zal het gros van de extra energiebehoefte via flexibele contracten worden ingevuld. Dat betekent niet dat bestaande contracten verdwijnen, maar wel dat de aanvullende energiebehoefte een flexibele vorm krijgt. Congestiemanagement helpt om die extra energie slim en veilig op het net in te passen.”

Wat je nu al kunt doen: slim stroomgebruik

“Doordat we anders keken naar het gebruik van transportcapaciteit, ontstonden alternatieve transportrechten. Ondernemers kunnen zo tóch doorgroeien of verduurzamen zonder te hoeven wachten op netverzwaring.”

Blokstroom – Gebruik buiten piekuren
Bij blokstroom kun je ’s nachts tussen 00:00 tot 06:00 uur extra stroom afnemen of terugleveren als de capaciteit op het stroomnet dit toelaat.

• Geschikt voor bedrijven met energieopslag zodat ze ’s nachts kunnen opladen en de accu overdag kunnen ontladen.
• Voor zowel opwek als afname, en voor partijen op de wachtrij of met een actieve  stroomaansluiting.
   

Energieopslag – Onmisbaar in elk toekomstbestendig energiesysteem
Een batterij is geen contractvorm, maar speelt wel een sleutelrol. Met opslag kun je op gunstige momenten stroom opslaan en gebruiken wanneer het net geen ruimte biedt.

• Helpt bij flexibiliteit, zelfvoorziening én piekvermijding.

Wat je nu al kunt doen: slim delen van capaciteit

“Cable pooling is een goed voorbeeld van slim transportcapaciteit delen. Vroeger mocht je alleen een zonne- én een windinstallatie combineren op één aansluiting. Inmiddels is de regel versoepeld. Je mag nu tot vier installaties aansluiten op één aansluiting, zolang ze elk minimaal 100 kW groot zijn. Deze vooruitgang voorkomt dat hiervoor vier extra aansluitingen gemaakt moesten worden.” 
“Ook is er de groepstransportovereenkomst (Groeps-TO) waarbij je als groep ondernemers afspreekt om gezamenlijke assets (zoals een aansluiting of laadplein) te gebruiken. Complex is het zeker. Je moet afspraken maken over eigendom, aansprakelijkheid en verrekening van opgewekte en gebruikte stroom. Maar wie weet, als het lukt, leg je een stevige basis voor een energiehub.”

Wat je nu al kunt doen: congestiemanagement

“Als laatste noem ik kort congestiemanagement. We bieden capaciteitsbeperkende contracten aan, maar ook redispatch en een biedplichtcontract.” 

Kom meer te weten over congestiemanagement en wat het voor jou betekent. 

“Je hoeft niet meteen groots te beginnen. Begin gewoon bij jezelf,” zegt Yorick. “Zorg dat je weet wanneer je stroom gebruikt, waar je kunt besparen of flexibiliteit kunt inzetten. Kijk dan wat er technisch mogelijk is binnen je eigen bedrijf. En stap vervolgens naar ons, de netbeheerder. Vaak kun je samen meer dan je denkt, ook met bedrijven in de buurt. Gebruik de stappen uit dit artikel als leidraad en je zet nú al stappen vooruit.